Borcu olan şirketler 'bedelli'ye sarıldı
Finansman koşullarının sıkılaştığı mart ayı sonrası, şirketler nakit ihtiyacını karşılamak için borsaya yöneldi. Yılın ilk 7 ayında 24 şirketin gerçekleştirdiği bedelli sermaye artırımıyla 1 milyar doların üzerinde kaynak sağlandı. Fonlar büyük ölçüde borç ödemelerinde kullanıldı.
19 Mart’ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından finansal piyasalarda başlayan dalgalanma, şirketleri yeni finansman yolları aramaya itti. Merkez Bankası'nın para politikasını daha da sıkılaştırmasıyla birlikte, özellikle krediye erişimin zorlaşması, şirketleri sermaye piyasasına yönlendirdi. Bu süreçte öne çıkan en önemli araçlardan biri ise bedelli sermaye artırımı oldu.
Yıl başından bu yana 68 şirket sermaye artırımı gerçekleştirdi. Bu şirketlerin 24’ü bedelli sermaye artırımı yaparken, bunlardan 21’inin mart ayı sonrasında bu yönteme başvurmuş olması dikkat çekti. Gerçekleştirilen bu işlemlerle toplamda 33,85 milyar TL'lik yeni kaynak yaratıldı.
Sıkı Para Politikalarının Etkisi Mart’ta Belirginleşti
Geçtiğimiz yılın sonlarında başlayan faiz artırım süreci, mart ayında yaşanan siyasi gelişmelerin ardından daha sert bir şekilde devam etti. Merkez Bankası, nisan ayındaki toplantıda politika faizini yüzde 46 seviyesinde sabit tuttu ancak kredi hacmi ve erişimi üzerindeki kısıtlamaları artırdı. Bu durum, şirketlerin banka kredileri yerine sermaye piyasası araçlarına yönelmesine neden oldu.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) verilerine göre, bu yıl bedelli veya bedelsiz sermaye artırımına giden 68 şirketten büyük kısmı, finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bu yola başvurdu. Bedelsiz artışlarla şirket kârları sermayeye aktarılırken, bedelli artışlarda yatırımcılardan nakit girişi sağlandı. Bazı şirketlerde artış oranları yüzde 600'lere kadar çıktı.
Futbol Kulüpleri de Sürece Dahil Oldu
Yılın ilk çeyreğinde yalnızca üç şirket (Güler Yatırım Holding – 240 milyon TL, Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası – 4,5 milyar TL, Bantaş Bandırma – 120,9 milyon TL) bedelli sermaye artırımına giderken, 19 Mart sonrası süreçte bu sayı hızla arttı.
Nisan ayında Beşiktaş (4,8 milyar TL), Hedef Girişim Sermayesi (565 milyon TL), Katmerciler (1,076 milyar TL) gibi şirketler sermaye artırımı gerçekleştirirken, mayıs ve haziran aylarında Dardanel, Formet Metal, Fenerbahçe, Trabzonspor gibi çok sayıda şirket bu kervana katıldı. Temmuzda ise Galatasaray’ın 8,1 milyar TL’lik bedelli artışı öne çıktı.
Toplam Finansman 1 Milyar Doları Aştı
Bu 24 şirketin yaptığı bedelli sermaye artırımı sonucunda toplanan 33,85 milyar TL, güncel döviz kuru üzerinden yaklaşık 1,05 milyar dolara karşılık geliyor. Karşılaştırmalı olarak bakıldığında, 2023’ün tamamında 45 şirketin bedelli artırım yoluyla sağladığı finansman 30,53 milyar TL (yaklaşık 918 milyon dolar) seviyesindeydi. Böylece 2024’ün ilk yedi ayında geçen yılın toplamının üzerinde bir kaynak yaratılmış oldu.
Fonların Büyük Kısmı Borç Ödemeye Gitti
Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yayımlanan açıklamalara göre, şirketlerin sağladığı fonların büyük çoğunluğu banka borçlarının kapatılması, tedarikçi ödemeleri ve grup şirketlerine olan yükümlülüklerin karşılanması amacıyla kullanıldı. Birçok şirket ayrıca bu kaynakları işletme sermayesi ihtiyacını karşılamak için değerlendirdi. Bazı şirketler ise yatırım projelerini finanse etme niyeti taşıdığını belirtti.
Öte yandan, SPK’ya başvurarak onay bekleyen 12 şirketin daha bedelli sermaye artırım planı bulunuyor. Bu şirketlerin de fon kullanım raporlarında borç ödeme ihtiyacının öne çıktığı görülüyor.
Kaynak: Ekonomim / Şebnem Turhan