Borsa'daki hangi hisseler etkilenecek?
Hızla artan enerji talebine karşılık, tedarik zincirlerindeki problemlerin de etkisiyle enerji arzının talep artışına karşılık verememesi dünyayı enerji kriziyle karşı karşıya bırakmak üzere. Peki, artan enerji fiyatlarının şirket hisselerine etkisi nasıl olacak? İşte detaylar...
Abone ol
Enerji fiyatlarında son dönemde hızlı bir tırmanış yaşanırken, bu küresel ekonomide bir dizi zincirleme etkiye de neden oluyor.
Örneğin, Avrupa’da doğalgaz fiyatlarında sene başından bu yana yaşanan yükseliş %400’ü aşarken, elektrik fiyatlarındaki yükseliş %250’yi aşmış durumda. Doğalgaz fiyatları ABD’de de iki kattan fazla artarken, sene başında 50$ civarındaki Brent petrolün varil fiyatı 80 $’ın üzerine yerleşti.
Yabancı 51,6 milyon dolarlık hisse sattıBorsaGedik Yatırım'ın 'Enerji Fiyatları' başlıklı raporunda şu detaylara yer verildi:
"Sorunun temelinde salgın sonrasında hızla artan enerji talebine karşılık, tedarik zincirlerindeki problemlerin de etkisiyle enerji arzının talep artışına yetişememesi yatmakta.
Buna ek olarak, Avrupa’da normallerin üzerinde soğuk geçen kış, Çin’de normallerin üzerinde sıcak geçen yaz gibi ekstrem hava koşulları da enerji talebini arttırırken, Rusya’dan Avrupa’ya doğalgaz akımındaki kesintilerin de etkisiyle enerji stoklarının da yeterli ölçüde arttırılamadığı dikkati çekiyor. Dolayısıyla, Avrupa’da kış mevsimi yaklaşırken enerji arz-talep dengesindeki sıkışıklık da fiyatları yukarı yönlü baskılıyor.
Örneğin, İngiltere’de yaşanan akaryakıt krizinin arkasındaki nedenlerden biri olarak, Brexit ve salgına bağlı kısıtlamalar nedeniyle yaşanan tır şoförü eksikliği bile dile getiriliyor.
Sorunun bir diğer önemli ve uzun vadeli etkileri olacak kaynağını ise, iklim krizine bağlı olarak Dünya’da fosil yakıtlardan yenilenebilir enerji kaynaklarına yöneliş eğilimi oluşturuyor.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji talebine henüz yetişememesi enerji fiyatlarını ve diğer birçok ürünün fiyatını yukarı yönlü baskılıyor.
Örneğin, Çin’de enerji ihtiyacının yarısından fazlasını karşılayan kömür üretimini kısma girişimleri kömür ve alternatif enerji kaynaklarının fiyatlarını yükseltirken, aynı zamanda birçok fabrikada üretim kesintilerine ve konutlarda elektrik kesintilerine neden oluyor. Avrupa’da da Paris İklim Anlaşmasına uyum kapsamında, kömür ve kömürle enerji üretiminin kısılması, yenilenebilir enerji kaynaklarının yetersiz kalması nedeniyle, doğalgaz talebine, bu da doğalgaz fiyatlarının daha önce görülmemiş seviyelere yükselmesine neden oluyor.
Özetle, enerji piyasasında son dönemde yaşananlar global ekonominin aslında birbirine ne kadar bağımlı olduğunu da ortaya koyuyor. Örneğin Çin’de yaşanan bir kıtlık, İspanya’da elektrik fiyatlarında ya da ABD’de süpermarket rafındaki herhangi bir ürünün fiyatındaki artışa neden olabiliyor. Özetle, özellikle Çin’in tedarik zincirlerindeki kilit rolü düşünüldüğünde, burada yaşanan enerji sıkıntıları global enflasyon problemine ek baskılar oluşturuyor.
Merkez Bankaları yaşanan arz yönlü şoklara karşı şimdilik tepkisiz kalmayı tercih etseler de, enerji fiyatlarındaki bu artışların potansiyel ikincil etkilerinin önümüzdeki aylarda tüm Merkez Bankalarının işlerini daha da zorlayıcı hale getireceğini söylemek sanırız yanlış olmaz.
Tesla, Bitcoin varlıklarından 1 milyar dolar kar ettiFinansal TeknolojiArtan enerji fiyatlarının şirket hisselerine etkisi
Kömür, petrol ve elektrik fiyatlarındaki sert artışlar nedeniyle Akçansa, Çimsa, Oyak Çimento gibi çimento şirketlerinin ve doğalgaz fiyatlarındaki artışlar nedeniyle Şişecam’ın kar marjlarının bir miktar baskı altında kalması beklenebilir.
Tüpraş açısından ise her ne kadar mevcut ve potansiyel doğalgaz fiyat artışı maliyetleri bir miktar artıracak olsa da son dönemde ürün marjlarında görülen yükseliş trendinin ve petrol fiyat artışları sonrasında stok karının şirketin performansına olumlu yansıyacağını düşünüyoruz.
Petkim açısından doğalgaz ve petrol fiyat artışı maliyetleri artırsa da doğalgaz bazlı üreticilerin maliyetlerinin daha fazla artması ürün fiyatlarını destekleyerek olumsuz etkiyi azaltacaktır.
Aygaz ise petrol fiyatlarındaki artışın LPG fiyatlarını desteklemesinden olumlu etkilenecektir.
Elektrik üretim şirketlerinde ise doğalgaz ve kömür bazlı üretim yapan Alarko, Akenerji ve Turcas gibi şirketlerin faaliyet performansını olumsuz etkilemesi muhtemel iken, Odaş ve Galatawind gibi serbest piyasaya elektrik satışı olan diğer üreticiler artan elektrik fiyatlarından olumlu etkilenecektir.
Analizin tamamı için:
Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
