"Dış ticarette fırsat yılı olacak"
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, dış ticarette bir fırsat yılı olmasını bekledikleri 2014’te, Orta Vadeli Program (OVP) hedefi olan 166,5 milyar dolarlık ihracatı gerçekleştireceklerini belirtti.
Abone olTİM'in, kuruluşunun 20. yıldönümü nedeniyle bu yıl ilk kez
hazırladığı "Ekonomi ve Dış Ticaret Raporu 2014" açıklandı. Dış
ticareti tüm yönleriyle ele alan raporun tanıtımı amacıyla
düzenlenen toplantıda konuşan Büyükekşi, ithalat ve ihracatı fasıl,
ülke, bölge ve illere göre ayrıntılı olarak incelerken, net
ihracatçı oldukları sektör ve fasılları açığa çıkararak cari açığın
sürdürülebilirliği noktasında net bir tablo ortaya koyduklarını
söyledi. Büyükekşi, dünyadaki küreselleşme eğilimlerinin dış
ticaretin önemini gittikçe artırdığına dikkat çekerek, dış
ticaretini artıran ülkelerin ulusal gelir ve refahının da arttığını
dile getirdi. 2014 yılına dair göstergelerin olumlu sinyaller
verdiğini ifade eden Büyükekşi, "Dış ticareti bir bütün olarak
inceledik. 2014 bir fırsat yılı olacak. OVP hedefi olan 166,5
milyar dolarlık ihracat hedefini gerçekleştireceğiz" diye
konuştu.
Raporu hazırlayan ekipten TİM Ekonomi Danışmanı Dr. Hatice Karahan
ise sayısız veri ve analizle dış ticaretin mevcut durumunu ve
beklentileri içeren detaylı bir fotoğraf çektiklerini, raporun,
ihracatta doğru adımları atabilmek için önemli bir rehber niteliği
taşıdığını anlattı.
Altın, net ihracatı yüzde 18 daralttı
Raporun ise giriş bölümünde dünya ve Türkiye ekonomisi inceleniyor,
ihracat ve ithalatta mevcut durum sektör, mal grupları ve ülke
bazlı olarak analiz ediliyor. Rapora göre, 2013 yılı ihracat
rakamında altın ihracatındaki keskin düşüş etkili oldu. Bir önceki
yıl sekiz kat ihracat artışı gerçekleştiren altın, 2013 yılında
yönünü ithalata çevirdi. Net ihracatın yüzde 18 daralmasına yol
açan altın, Türkiye’nin ithalatını da artırarak cari açığı olumsuz
etkiledi. Motorlu kara taşıtlarının yılı lider olarak bitirdiği
2013 ihracatında, birçok ürün grubunda çift haneli ihracat artışı
gerçekleşti. İhracat artışını olumlu yönde etkileyen sektörler
otomotiv, makine, örme giyim, plastik ve mobilya; daralmaya yol
açanlar ise demir-çelik, mineral yakıt ve yağlar oldu.
Net ihracatın pozitif olduğu pazarlarda Irak açık ara farkla
birinci durumda. Bu alanda Irak'ı, Azerbaycan, İngiltere, Libya ve
Mısır takip etti. Hollanda bu dönemde, net ihracatın en hızlı
büyüme kaydettiği pazar oldu. Net ihracatçı sektörler, başta hazır
giyim olmak üzere meyve, demir-çelik, tuz, kükürt ve taşlar
şeklinde sıralandı.
İncir ve nar ihracatı sıçrama yaptı
Meyve faslında 2013 yılında ciddi bir artış yaşanırken, özellikle
incir ve nar ihracatı sıçrama yaptı. Türkiye, zeytinyağı ve makarna
ihracatında da rekorlar kırdı. Ülke grupları incelendiğinde,
Türkiye’nin en büyük ticari partneri yine Avrupa Birliği oldu.
Ortadoğu’ya yapılan ihracatın düşüşünde altın faktörü öne çıkarken
en fazla ihracat gerçekleştirilen ilk beş ülke sırasıyla Almanya,
Irak, İngiltere, Rusya ve Fransa oldu.
İstanbul ithalatın lideri oldu
Türkiye ithalatında öne çıkan ilk 20 il, ihracat ve ekonomik
aktivitelerde de ön planda olan iller oldu. İthalatta yüzde
54,3’lük pay ile İstanbul başı çekerken bu kenti sırasıyla Kocaeli,
Ankara, Bursa ve İzmir izledi. Hatay ve Manisa’dan yapılan ithalat
ise daraldı. Türkiye, 2013 yılında ithalatının yüzde 36,7'sini
AB’den yaparken Amerika ülkelerinden yapılan ithalatta düşüş
görüldü. İhracatta dördüncü sıradaki Rusya, ithalatta lider oldu.
İthalatta Rusya’yı Çin, Almanya, İtalya ve ABD takip etti.
Alt fasıllara göre ithalat incelendiğinde, mineral yakıtlar ve
yağlar ilk sırada yer aldı. Makineler faslında yüzde 12,3’lük
artışıyla dizüstü bilgisayarlar ve elektrik-elektronik faslındaki
yüzde 22,2’lik artışıyla cep telefonları ithalat artışının önemli
kalemleri oldu. İşlenmemiş altın ise 2013 ithalatını artıran en
önemli etken olarak dikkati çekti. Net ithalatta ilk sıradaki
ülkeler Çin, Rusya, Almanya ve İsviçre oldu. Net ithalatçı
sektörler ise enerji, makine ve kıymetli taşlar şeklinde
sıralandı.
"Kur, oynayanın elini yakıyor"
Toplantının ardından soruları cevaplayan Büyükekşi, kurdaki
hareketlilikle ilgili bir soru üzerine, "Dövizde ne hızlı artış ne
de düşüş istiyoruz. Kur, oynayanın elini yakıyor. İhracatla ilgili
çok güzel bir hava yakaladık. İthalat düşüyor. Bu havayı
kaybetmemiz lazım. Cari açık azalıyor. Burada ihracatın büyük bir
katkısı var" değerlendirmesini yaptı. Büyükekşi, şunları da
kaydetti: "Merkez Bankası'nın piyasayı iyi okuyup, enflasyon
rakamlarını da göz önüne alıp, kademeli bir düşüşe başlaması lazım.
2006'daki geçmişi de yi tahlil etmesi gerekir. Kurun aşağı doğru
gitmemesi lazım. Merkez Bankası'na söyleyecek bir şeyimiz yok. Çok
iyi biliyor görevlerini ama kendilerine şuan bir görev düşüyor.
Aşağı doğru gidiyor, gitmemesi lazım. Döviz alması gerekiyorsa
döviz alması lazım. Faiz düşürmesi gerekiyorsa düşürmesi lazım.
Bunun zamanı yok. 'Mayıs sonu ya da hazirandaki toplantı gelsin'
demeye gerek yok. Bunu sadece ihracat için söylemiyoruz, Türkiye
ekonomisi için istiyoruz."