Yeni Başlayanlar İçin Borsa Terimleri

Öncelikle borsanın tanımını yapmakla başlayalım. Borsa insanların hisse senedi alım satımı yapabildiği bir platformdur. Hisse senetleri ait oldukları şirketlerin maddi kaynaklarını simgeler. Hisse sentleri bağlı oldukları  şirketin bir parçası olarak değerlendirilir.

Borsada hisse senedi alım satımında amaç para kazanmak yani kar etmektir. Söz gelimi 150 dolarlık Samsung şirketinin hisse senetlerini alıp birkaç ay sonra 200 dolardan satarsanız, aradaki fark borsada kazandığınız paradır. Fakat diyelim Samsung hisseleri 150 doların altına inmeye başladı. Bu durumda da para kaybetmemek için eldeki hisselerin hemen satılması gerekir.

Hisse senedi ticareti yapılırken borsada menkul kıymetler endüstrisi için özel bir jargon kullanılır. Borsaya yeni başlayanların borsa terimleri hakkında bilgisi olması, borsa ile ilgili konulara daha çabuk hakim olmasını sağlar.

Yıllık Rapor
Yıllık raporun asıl hazırlanma amacı hissedarları etkilemektir. Nakit akışı ya da yönetim stratejisine kadar şirket hakkında çok detaylı bilgiler içerir. Yıllık raporun okunması şirketin ödeme gücü ve finansal durumunun değerlendirilmesini sağlar.

Arbitraj
Hisse senetlerinin farklı pazarlarda ve farklı fiyat noktalarında güvenli bir şekilde alınıp satılmasını anlatır. Söz gelimi X hissesinin piyasalardan birinde 10 TL, diğerinde 11 TL’ye işlem gördüğü durumda ticaret yapmak isteyen kişinin 10 TL’den X hissesi alıp 11 TL’ de satmasını ifade eden bir terim arbitraj olabilir. 

Averaging Down ( Ortalama Aşağı)
Bir yatırımcının fiyat düştükçe daha fazla hisse satın aldığında bu terim kullanılabilir. Bu ortalama satın alınan fiyatın aşağı çekilmesini sağlar. Bir şirket hakkındaki piyasadaki fikrin yanlış olduğunu biliyorsanız ya da inanıyorsanız bu strateji kullanılabilir.  Bu şekilde satın alınan hissenin daha sonra değerlenmesi beklenebilir.

Bear MARKET ( Ayı Pazarı) (Fiyatların Düştüğü Piyasa)
Alın satım borsasının aşağı yönlü bir eğilim içinde olması ya da hisse senedi fiyatlarının düşme dönemidir. Boğa piyasasının tam tersidir.  Bir hisse senedinin fiyatı düştüğünde, daha da fazla düşmesi durumu olarak da tanımlanabilir.

Beta
Bir hisse senedinin fiyatı ile bütün piyasadaki  hareketler arasındaki ilişkinin ölçümüdür.  Söz gelimi X hissesinin 1.5 beta sürümü demek, bu piyasadaki her 1 puanlık hareketin stoktaki X’in de 1.5 puan hareketlenmesine yol açtığı anlamına gelir.

Blue Chip Stocks ( Mavi Çip Stokları)
Bu terim sektör lideri büyük şirketin sağlam mali yönetimini temsil eder. Şirketlerin arkasındaki stoklar için kullanılan bir deyimdir.  Mavi Çip stokları önemli temettü ödemelerinin istikrarlı bir kaydını sunar.

Boğa Pazarı
Bir bütün olarak hisse fiyatlarının artışının uzun süre devam etmesidir. Yani Ayı piyasasının tam tersidir.

Broker
Komisyoncu olarak da tanımlanabilir. Belli ücret karşılığında (komisyon) sizin için yatırım yapan ya da satış yapan kişidir.

Bid (Teklif)
Teklif bir yatırımcının belirli bir hisse için başına ödemek istediği para miktarıdır. Satıcı tarafından bahse konu hisse senedinin hisse başına talep ettiği satış fiyatı ile dengelenmiştir..

Kapanış
Kapanış bir borsada işlem yapılma saatinin bitişini bildirir.

Day Trading (Günlük İşlem)
Aynı gün içinde yapılan alım satım uygulaması, bahse konu gün piyasalar kapanmadan yapılan işlemlere günlük işlem denir.  Günlük ticarete yani günlük işleme katılan yatırımcılara ‘ Aktif Yatırımcı’’ ya da ‘’Günlük Yatırımcı’’ denir.

Kar Payı
Bir şirketin kazançlarını 3 ayda bir ya da yılda bir kez hissedarlara ya da o şirketin hisse senedine sahip olan kişilere ödediği tutardır. Bütün şirketler temettü ödemeyebilir.

Exchance (Değiş Tokuş)
Farklı yatırımların işlem gördüğü yerdir. Amerika için en bilinen Exchange borsaları New York Borsası (NYESE) ve Nasdaq’tır.

Execution (İcra / Uygulama)
Alım satım emri tamamlandıktan sonra tüccar tarafından işlemin gerçekleştirilme halidir.

Saç Kesimi ( Haircut)
En basit borsa koşullarında bir saç kesimi, belirli bir hisse senedinin alış satış fiyatları arasında çok ince bir yayılımı temsil eder. Bunun yanı sıra hisse senedi fiyatının marj ticareti ya da diğer amaçlar için belirli bir yüzde oranına azalmasını tanımlamak için de kullanılabilir.

High (Yüksek)
Yüksek bir hisse senedinin ya da endeksin daha öncekinden fazla bir fiyat noktasına geldiği piyasa kilometre taşını ifade eder. Rekor yükseliş bir hisse senedinin ya da endeksin hiçbir zaman geçerli fiyat noktasına ulaşmadığın tanımlar. Fakat ‘’en son 30 günlük en yüksek seviyeler’’ gibi zamanla sınırlı olarak tanımlanan en yüksek seviyeler de vardır.

İndeks
Portföy yöneticileri ya da tüccarlar için referans işareti olarak kullanılan bir karşılaştırma ölçütüdür. Söz gelimi % 10 ‘luk bir getiri elde ettiğiniz düşünerek mutlu olabilirsiniz, fakat piyasa indeksi % 12 geri dönüş yaptı ise çok iyi bir sonuç almadınız demektir.

Halka Arz
Halka arz bir şirketin hisse senedini halka ilk kez satışa sunması sırasında kullanılan bir terimdir. Bir şirket sadece özel yatırımcıların mülkiyetinde kalmak yerine, halka açılmak isteyebilir. Menkul kıymetler borsası komisyonu tarafından şirketlerin halka arz sunmadan önce uymaları gereken son derece katı kurallar konmuştur.

Leverage (Kaldıraç)
Kaldıraç kullanıldığında karın arttırılması amacıyla broker’dan hisse sendi ödünç alıp, daha sonra bu ödünç alınan senetleri daha yüksek fiyattan satarsanız,  hisse senetlerini geri iade edip aradaki farkı koruyabilirsiniz. Riskli bir alandır.

Düşük
Bir hisse senedi ya da endeks için daha düşük bir fiyat noktasını temsil eder.

Margin (Kenar)
Bir marj hesabı bir kişinin herhangi bir  yatırım yapmak için bir brokerden borç almasına ( bir tür kredi almasına ) izin verilmesidir. Kredi miktarı ile menkul kıymetlerin fiyatı arasındaki farka marj denir. Marjla alım satım yapmak risklidir. Çünkü hisse senedinin nereye gideceği konusunda yanılırsanız önemli miktarda nakit kaybedilebilirsiniz. Bir marj hesabında genelde minimum bir bakiye tutulmalıdır.

Moving Average ( Hareketli Ortalama)
Bir hisse senedinin belli zamanlardaki ortalama hisse başına fiyatını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bir hisse senedinin hareketli ortalaması açısından incelenen ortak zaman dilimleri, 50 ve 200 günlük hareketli zamanlardır.   

Order (Emir Sipariş)
Bir yatırımcının belli miktarda hisse senedi ya da opsiyon sözleşmesi satın alma ya da satma teklifi bir order oluşturur. Söz gelimi 100 hisse senedi almak ya da satmak için sipariş verilmesi order olarak adlandırılır.

Pink Sheet Stokları
Pink sheet terimi hisse başına düşük fiyatla işlem gören hisse senetlerini ifade eder. Bunlara genelde daha küçük şirketlerde rastlanır.

Portfolyo (Portföy)
Bir yatırımcının sahip olduğu yatırımlar, o yatırımcının portföyünü oluşturur.  Bir portföyde en az bir hisse senedi olmalıdır. Bir portföyde sonsuz miktarda hisse senedi ya da menkul kıymet de bulunabilir.

Ralli (Rally)
Piyasanın ya da hisse senedinin fiyatının, genel fiyat seviyesindeki hızlı artışı için kullanılan bir terimdir.  Genel ortama bağlı olarak boğa ralli ya da ayı ralli denebilir. Ayı piyasasında iken % 10 kadar küçük bir artış eğilimi ralli olarak tanımlanabilir.

Genel borsa terimleri bunlardır.

Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.